انواع مته دریل و کاربرد آن ها
دسته بندی
مته یکی از مهم ترین اجزای دریل است که در جهت ایجاد هر گونه حفره یا سوراخ به کار می رود. برای سوراخکاری روی سطوح گوناگون، باید از مته های مختلفی استفاده کرد؛ به همین علت می بایست قبل از استفاده از مته درباره ی آن اطلاعاتی کسب کنید و با انواع مته ها نیز آشنا شوید.
پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه خواهید خواند:
مته چیست؟
مته نوعی قطعه یا ابزارک فلزی است که مثل یک میله ی آج دار می باشد. مته به وسیله دریل در جهت سوراخ کردن چوب، فلزات، شیشه، بتن، سنگ ها یا مصالح ساختمانی و سایر متریال در اشکال گوناگون استفاده می گردد.
بخش انتهایی میله ی مته معمولا صاف است که در درون دریل یا ابزارهای سوراخ کاری قرار می گیرد و بخش جلویی و اصلی مته با توجه به نوع آن، مدلی از آج و دندانه ی تیز دارد.
تاریخچه مته
تاریخچه ساخته شدن مته بر طبق منابع تاریخی به دوران انسان های اولیه باز می‌گردد.
زمانی که نخستین ابزارها به دست انسان ساخته شد و سپس به کار سوراخ کردن اجسام مشغول شد و در طی زمان چنین تفکراتی پیشرفته تر شد و به سوراخ کاری های منظم تر و مرتب تر رسید اما ساخته شدن مته به صورت حرفه ای از اواخر قرن هجدهم آغاز شد و اولین مته های چوب در کشورهای اروپایی مثل کشور آلمان و انگلیس و بعد از گذشت زمان مته های فلز به اشکالی چون مارپیچ و… در کشور آمریکا ساخته شدند.
اما امروزه بعد از گذشت دو قرن می بینیم که تنوع مته ها بسیار زیاد و گسترده تر شده است.
مته و کاربرد آن
کاربرد اصلی یک مته، عمل سوراخکاری با قطر و طول مد نظر ما بر روی سطوح و انواع قطعات می باشد.
مته ها بر روی انواع گوناگون دریل به سادگی نصب می گردند. برای ساختن سوراخ هایی با قطرهای بزرگ تر می‌توان در آغاز از مته های کوچک تر شروع کنید و پس از ایجاد سوراخ از مته های بزرگ تر استفاده کنید.
مته ها به مرور کند می‌شوند و می بایست آن ها را پس از مدت زمانی با استفاده از دستگاه مته تیزکن ، تیز نموده تا دوباره بتوانید از آنها استفاده نمایید.
اگر می خواهید در مورد انواع مختلف دریل اطلاعات کسب کنید ما در مقاله زیر راجع به آن به طور کامل توضیح داده ایم.
بیشتر بخوانید : چه نوع دریلی باید بخرم؟
راهنمای خرید مته دریل
اگر هنوز مته ی مناسب برای دریل مورد نظر خود را انتخاب نکرده اید بهتر است به راهنمای خرید دریل ما نگاهی بیاندازید.
در این قسمت به انواع مته ها و کاربرد آنها خواهیم پرداخت.
مته به ابزاری می گویند که برای سوراخکاری سطح مورد نظر به دریل متصل می شود. دریل به وسیله ی نیروی گشتاور باعث چرخیدن مته می گردد تا در نهایت نتیجه ی مورد نظر حاصل شود. پس می توان گفت دریل یا مته با همدیگر معنا پیدا می کند و بدون یکدیگر کاربردی ندارد.
انواع مته ها
اگر بخواهیم مته ها را تقسیم بندی کنیم باید به سه دسته ی کلی اشاره کنیم:
- انواع مته ازلحاظ جنس ساخت
- انواع مته از لحاظ جنس پوشش
- انواع مته براساس شکل ساخت و کاربرد
البته انواع خاص دیگری نیز وجود دارند که به آنها نیز اشاره ای خواهیم داشت.
برای دیدن هرکدام از مته دریل ها می توانید وارد فروشگاه ابزار امینی شوید و خرید خود را انجام دهید.
انواع مته از لحاظ جنس ساخت
مته‌های فولادی کم کربن
مته فولادی کم کربن لبه ی نگه دارنده ندارد و به خاطر همین ویژگی نیازی نیست که آن ها را تیز کنید. این مته را نباید روی چوب های سخت مثل چوب بلوط، افرا، نارون، راش، صنوبر و … استفاده کنید؛ به دلیل آن که عمر آن کمتر می شود. این مته برای مصارف سبک و خانگی مثل چوب ها یا پلاستیک های نرم تر استفاده می شود.
مته‌های فولادی با کربن زیاد
مته فولادی با کربن زیاد را از فولاد، با کربن درصد بالا می سازند. از این نوع مته برای سوراخ کردن چوب ها و فلزات سخت تر استفاده می کنند و نیاز کمتری هم به تیز کردن دارند.
مته‌های فولادی آلیاژی با سرعت بالا
مته فولادی آلیاژی با سرعت بالا از نوعی فولاد ساخته شده است که به HSS معروف است و مقاومت بالایی در مقابل تغییر دما دارد. به طور کلی از این گونه مته ها در جهت سوراخ کردن انواع مختلف چوب‌ها و متریال سخت استفاده می گردد؛ اما برای فلزات سخت صنعتی زیاد مناسب نیست.
مته‌های فولاد آلیاژی کبالت
مته‌های فولاد آلیاژی کبالت از جنس فولاد ساخته شده اند و دارای مقادیر زیادی کبالت هستند. این مته در مقابل گرما فوق العاده مقاومت بالایی دارد؛ به همین دلیل می شود از آن در جهت سوراخ کردن مواد سخت از جمله فولاد، استیل ضدزنگ، چدن و تیتانیوم استفاده نمود.
انواع مته از لحاظ جنس پوشش
مته با پوشش نیترید آلیاژ آلومینیوم – تیتانیوم
آلومینیوم یک فلز نرم است و تیتانیوم فلزی سخت، در نتیجه ترکیب این دو فلز به تولید این آلیاژی گران بها منجر می شود که سختی مته را بیشتر می کند و عمر مته ی HSS تند بر را 6 برابر می افزاید و یک مانع حرارتی ایجاد می نماید.
مته با پوشش نیترید آلیاژ آلومینیوم – تیتانیوم برای سوراخکاری انواع چوب، فلزات، سوراخ کردن دیوار و مصارف خانگی یا کارگاهی عالی است.
مته با پوشش نیترید تیتانیوم
پوشش نیترید تیتانیوم که شباهت زیادی به مدل قبلی دارد که بر روی مته های HSS قرار می گیرد و از سختی بیشتری برخوردار است و این مته برای انواع فلزات سخت مثل فولاد و فایبرگلاس مناسب است و با میزان اصطکاک کمتر، حرارت کمتری نیز ایجاد می کند اما به خاطر سخت بودن فلز تیتانیوم عمل تیز کردن برای آن مناسب نیست و پوشش کبالت روی آن قرار نمی دهند.
مته با پوشش پودر کربن
کاربرد پوشش های کربنی و پودری الماسه کاملا مخالف مته های فلزی می باشد و این گونه پوشش ها برای اجسام و سطوح فلزی به هیچ وجه مناسب نیست . نوک مته با پوشش پودر کربن و تیغه های آن به وسیله ی پوشش الماسه ی کربن اشباع شده و بسته به نوع مته برای سوراخ کردن شیشه، سرامیک و چینی یا سنگ های ظریف و مواد پایه استخوانی و… استفاده می شود.
مته با پوشش اکسید سیاه
اکسید سیاه از اقتصادی ترین پوشش ها می باشد که در مقابل خوردگی و زنگ زدگی و اکسیده شدن کاملا محفوظ است. مته با پوشش اکسید سیاه باعث کاهش تنش و جرقه ی تراشه در حین کار می شود و به حفظ روان کننده‌های حفاری هم کمک می نماید. اکسید سیاه مخصوص حفاری آهن و فولاد، چوب، پلاستیک می باشد اما برای حفاری آلومینیوم، منیزیم یا مواد مشابه دیگر مناسب نیست.
انواع مته از لحاظ شکل ساخت و کاربرد
مته فلز
مته فلز یکی از معروف ترین انواع مته ها است که تقریبا همه ی کاربران خانگی و صنعتی با آن حداقل آشنایی را دارند.
مته های فلز با توجه به جنس و پوشش آنها در انواع مته های معمولی، مته فولاد تند بر HSS و مته کبالت عرضه می شوند. برای سوراخکاری فلزات بسیار سخت مثل فولاد، چدن یا تیتانیوم می بایست از مته کبالت استفاده نمود.
مته کریستالی یا الماسه
مته کریستالی یا الماسه همانند مته چوب و فلزات است و تفاوت مهمی که دارد در جنس آن می باشد. این مته را از جنس فولاد کاربید می سازند و با ذرات الماس پوشانده شده‌اند و دوام و سختی زیادی دارد.
از این مته بیشتر برای سوراخکاری مصالح مختلف مثل بتن، سنگ، کاشی، سرامیک و فلز استفاده می شود. بهتر آن است که در زمان سوراخ کاری فلزات از مته ی الماسه روی دریل چکشی استفاده نمایید تا از ذوب شدن و سوختن آن جلوگیری به عمل بیاورید.
مته چوب
مته چوب از اصلی ترین ابزارها در جهت سوراخ کردن چوب است. چوب از اصلی ترین مواد اولیه است که در کارهای گوناگون مثل نجاری، ساختمان‌سازی و … استفاده می گردد.
این ماده اولیه تجدیدپذیر انواع گوناگونی دارد که هرکدام از آنها برای کاربردی خاص مناسب می باشد؛ به این ترتیب ابزارهای گوناگونی هم برای کار کردن بر روی انواع چوب وجود دارد.
مته هم از لحاظ جنس و شکل انواع گوناگونی دارد و شما باید نسبت به نوع چوب و کاری که می‌خواهید انجام شود مته ی چوب ایده آل کارتان را انتخاب نمایید.
مته کاشی و سرامیک
مته های کاشی و سرامیک یا مته پرسلان بسیار به مته های الماسه، معمولی و مته دیوار شباهت دارد زیرا نوک آن به الماسه ی کاربید مجهز می باشد، ولی مته ی کاشی و چینی نوک تیزتری دارند و آهسته تر در سطح سرامیک نفوذ می‌کنند و مانع شکستن و ترک خوردگی آن می شوند.
مته گرانیت
گرانیت یکی از سنگ های سخت است که از دانه‌های درشتی ایجاد شده و به همین علت برای سوراخ کاری آن به مته گرانیت نیازمندید.
در زمان استفاده از مته گرانیت می بایست دریل شما روی حالت ضربه‌ای تنظیم گشته باشد و حرارت ناشی از کار را باید به کمک آب خنک یا مواد خنک کننده کمتر کنید.
مته شیشه
مته شیشه با مته های دیگر تفاوت دارد و تفاوت آن درشکل بسیارساده ی آن است. مته شیشه میله ای صاف و بلند دارد و همچنین یک نوک پیکانی و فلش دار دارد.
این نوع مته در جهت نفوذ در شیشه های معمولی که حرارت ندیده اند و البته برای سرامیک ها مناسب است و بدون شکستگی یا انداختن ترک روی سطوح، این اجسام را سوراخ می کنند.
مته خزینه یا پخ زن
مته خزینه در جهت ایجاد سوراخ پیچ به گونه ای که گل پیچ درون سطح قرار گیرد فوق العاده مناسب است. مته خزینه بیشتر در صنایع کابینت سازی، ام دی اف و سوراخ کاری چوب به کار می رود. این مته در دو نوع گنبدی و مخروطی آج دار ساخته می شود.
مته پخ زن برای مخفی کردن کل پیچ ها در قطعه کاری استفاده می شود. مته پخ زن بی آن که سوراخ داخلی را تغییر دهد، فضایی بزرگتر در سطوح بالایی کار ایجاد می نماید تا سر پیچ در داخل قطعه جای گیرد و در واقع مخفی گردد.
مته مخروطی یا کاجی
مته مخروطی که به مته کاجی یا پله‌ای هم مشهور است در جهت ایجاد سوراخ روی فلزات و چوب ها بسیار مناسب است. دلیل نام گذاری این مته به سبب شکل ظاهری و شکل پله‌ای با اندازه های گوناگونی که دارد می باشد.
عمدتا سوراخکاری با مته ریز آغاز می شود، و بعد از آن اندازه ی مته را بیشتر می کنند اما مته مخروطی به خاطر تنوع سایزی که دارد سرعت عمل را بالا می برد و نیاز مبرم به عوض کردن مته ندارد.
روی مته کاجی پله‌هایی قرار داده شده است که در حقیقت همان سایزبندی مته است و از سایز کم به زیاد درجه بندی گشته است. اعدادی که روی هر پله است بیان کننده ی قطری است که ایجاد می نماید.
از مته پله ای برای کارهای گوناگون مثل سوراخکاری با قطرهای گوناگون یا عریض نمودن سوراخ‌ها استفاده می گردد و کاربرد زیادی در انگشترسازی و برق کاری دارد.
مته منبت کاری
مته منبت کاری یک نوع مته است که مثل یک مخروط آج دار و بلند ساخته شده است. این مته دارای سری تیز و باریک است و هر چقدر که به سوی بدنه بیاید قطر آن بیشتر می شود. کاربرد این مته برای هنرهای ظریف و منبت کاری روی چوب می باشد.
از مته منبت کاری اغلب بر روی دستگاه های CNC و شیار زنی یا در جهت حکاکی و ایجاد نقش و نگار بر روی چوب استفاده می گردد.
مته گازور
مته گازور برای ایجاد سوراخ های دقیق طراحی گشته است که خرده چوب زیادی هم تولید نمی کند.
مته گازور تنوع زیادی ندارد اما از اصلی ترین ویژگی های این ابزار برش استوانه‌ای آن می باشد که مثل دو تیغه‌ی اسکنه که به شکل چرخشی برش می‌دهند حفره را ایجاد می‌نماید.
مته برگی
مته برگی به خاطر داشتن تیغه برای ایجاد سوراخ های بزرگ تر بر روی چوب‌های سخت و یا تراشکاری فوق العاده مناسب می باشد. همین طور اگر می‌خواهید سوراخ‌هایی در چوب ایجاد نمایید تا سیم، کابل یا لوله را پنهان کنید از این گونه مته می توانید استفاده کنید.
در زمان سوراخکاری با مته برگی می بایست به دریل فشار وارد کنید تا در زمان تراشیدن سطح مورد نظر پوشال های آن را خارج کند. این مته شیار ندارد و به همین علت می بایست آن را هنگام کار از سوراخ بیرون بیاورید تا تراشه‌های چوب خارج گردد.
مته حفاری
مته حفاری از نوع مته های سوراخکاری می باشد که در هر اندازه و قطری که باشد دارای طول بلند و شیارهای عمیقی می باشد.
مته حفاری در جهت نفوذهای هدف دار در عمق چوب و بتن مناسب است و برای ایجاد تغییرات در دل هر قطعه ای ایده آل است. شیارهای بزرگ این مته براده ها را به راحتی بیرون می دهد. در زمان استفاده از مته حفاری می بایست با سرعت پایینی کار کنید و دقت بالایی داشته باشید.
مته مرغک
مته مرغک به شکل استوانه ای است و می توانید از دو سر آن برای براده برداری و سوراخ کاری استفاده کنید. عمدتا از این مته در جهت شروع سوراخ کاری با مته‌های بزرگتر در دستگاه تراش استفاده می گردد.
بیشترین کاربرد مته مرغک در جهت ایجاد سوراخ مخروطی بر روی شفت می باشد.
مته الیت
مته الیت مته ای شیاردار است که یک بخش نوک تیز دارد که از لغزیدن مته در حین کار جلوگیری می کند و موجب آن می‌شود مته به راحتی درون چوب فرو برود. بعد از فرو رفتن نوک مته در درون سطح مورد نظر، شیارهای دور آن سوراخی ظریف ساخته و نمی گذارند سوراخ دچار لب پریدگی شود.
به وسیله ی مته ی الیت می توان کمتر دورریز داشت و امور را با دقت و سرعت بیشتری انجام داد. این ابزار در دو شکل سه نیش و راه به در روانه ی بازار می‌شود.
مته گرد بر
همان گونه که از نام مته گردبرمشخص است، این مته در جهت ایجاد برش دایره‌ای یا سوراخ‌های بزرگ بر روی مواد گوناگون کاربرد دارد. این مته در قیاس با مته گازور سرعت بالاتری دارد و با دندانه‌های فوق العاده تیزش سطح بیرونی را تراش می دهد و به این ترتیب ضایعات کمتری ایجاد می نماید.
گردبر بر طبق جنس ماده‌ای که بر روی آن کار می‌کنند، تقسیم‌بندی می گردد که از انواع آن می شود به گردبرام دی‌اف، گردبر چوب، گردبر سرامیک، گردبر استیل، گردبر شیشه اشاره نمود.
به وسیله ی مته گردبر می‌توان شعاع گردبر را به هر میزانی که می خواهید تغییر دهید.
مته کام کن (کم کن) یا پلاگ کاتر
مته کم کن یکی از ابزارهای پرمصرف نجاری می باشد که در جهت برش کاری سوراخ مربعی شکل در آن استفاده می گردد. این مته، به نام کام کن یا پلاگ کاتر مشهور است و به سوراخی که ایجاد می کند، کام می گویند.
مته کام کن برای ایجاد اتصالات کام و زبانه که عمده ی اتصالات نجاری را تشکیل می‌دهند، به کار می رود.
مته کونیک
از مته کونیک برای سوراخ کردن فلزات و معمولا بر روی دستگاه تراش استفاده می گردد. این مته برای سوراخ کاری های بزرگتر مناسب است و به دلیل آن که سطح وسیع تری از مته با کار در تماس می باشد، حرارت بیشتری هم ایجاد می نماید؛ به همین علت باید آن را خنک نگه داشت یا باید دریل کاری را با دور پایین انجام بدهید.
مته کونیک مخصوص دریل های ستونی است.
مته سنباده
مته سنباده برخلاف باقی گزینه‌ها بر روی سطوح سوراخی ایجاد نمی کند.
از این ابزار در جهت ایجاد کردن منحنی و شکل های نامنتظم با سرعت بالا استفاده می گردد. این مته عمدتاً آخرین مته در جعبه ابزار می باشد.
مته سوراخ پاکتی
همان گونه که از نام این مته آشکار است، از آن برای ایجاد سوراخ پاکتی استفاده می گردد. این ابزار سر باریکی برای هدایت پیچ دارد و بخش پهن‌تر آن در جهت ایجاد سوراخ می باشد. این مته به شکل صاف بر روی چوب قرار می‌گیرد ولی به صورت اریب سوراخکاری را انجام می دهد.
مته چهارشیار
مته چهارشیار یا SDS Plus جزو مته های دریل بتن کن و چکش های تخریب می باشد. مته های چهار شیار مثل همان مته های معمولی هستند ولی اندازه ی قطر و طول آنها بسیار بیشتر است.
از مته چهارشیار برای قلم گیر چکش تخریب و دریل بتن کن و ایجاد کردن سوراخ های بسیار بزرگ در امور ساختمانی استفاده می شود. سر مته ی چهار شیار از جنس کاربید دو الماسه یا چهار الماسه است و بخش انتهای مته هم چهار شیار استاندارد دارد که مخصوص قلم گیرهای چهار شیار می باشد.
مته پنج شیار
مته پنج شیار یا SDS Max نیز از خانواده ی همان مته چهار شیار می باشد و به خاطر داشتن طراحی پنج شیار در بخش انتهایی مته که در قسمت قلم گیر بتن کن قرار دارد، چنین مته هایی را مته های پنج شیار نام گذاری کرده اند.
کاربرد مته پنج شیار عینا به شکل مته چهارشیار در جهت تخریب و سوراخ کردن کف، دیوار، سقف و مصالح ساختمانی و ساختمان سازی می باشد. مته های بتن کن با توجه به اندازه ی قطر و طول کلی انتخاب می گردند و طول آنها نیز از حدود 10 سانتی متر تا 60 سانتی متر می باشد.
اندازه ی قطر مته دریل های بتن کن از 4 میلی متر تا اندازه های بالاتر در بازار موجود می باشد.
انواع برند مته
مته توسن
از برندهای دیگر می توان برند توسن را نام برد. این مجموعه با بیش از 20 سال سابقه یکی از بهترین شرکت های دریل شارژی، پیچ گوشتی شارژی و ابزار آلات می باشد. کیفیت مته توسن را می توان قابل قبول ارزیابی کرد و همچنین قیمت ابزار توسن نسبت به شرکت های مشهور دیگر بسیار کمتر است و از این حیث می تواند گزینه ی مناسبی تلقی شود.
مته پاورتکس
شرکت پاورتکس یک شرکت هندی است و در زمینه تولید مته و دیگر ابزارآلات بسیار موفق عمل کرده است و توانسته است محصولات با کیفیتی را به بازار ارائه دهد.
ناگفته نماند که قیمت مته پاورتکس نسبت به کیفیت آن بسیار پایین است. محصولات پاورتکس بر اساس تکنولوژی روز دنیا و نوآوری‌های مداوم تولید شده و هر ساله توسعه پیدا می نماید.
مته یوکن
از سال 2017 با بهره گیری از بالاترین تکنولوژی روز دنیا پا به عرصه تولید ابزارآلات صنعتی گذاشت. تمام ابزارآلات یوکن – Uken و محصولات صنعتی ارائه شده توسط این شرکت به دلیل کیفیت عالی، عملکرد کارآمد، ظاهر جذاب، دقت و پرداخت بی نظیر در کلاس خود بهترین هستند.
در آخر امیدواریم که این مقاله توانسته باشد کمکی در جهت خرید بهتر به شما کرده باشد.
فروشگاه چرخ ابزار امینی عرضه کننده ی انواع مته ها و همچنین ابزارآلات معتبر، دارای استاندارد و کیفیت مطلوب در بازار می باشد، شما می توانید ابزارهای مورد نظر خودتان را از این فروشگاه معتبر تهیه فرمایید.